CBRN – Co To Jest i Jak Się Chronić Przed Zagrożeniami?

Czym jest CBRN?

CBRN to skrót oznaczający zagrożenia chemiczne (Chemical), biologiczne (Biological), radiologiczne (Radiological) oraz nuklearne (Nuclear). Skrót ten jest powszechnie stosowany w kontekście zarządzania kryzysowego, wojska, służb ratowniczych oraz ochrony cywilnej.

Historia powstania skrótu CBRN

Ewolucja terminologii

Pierwsze pojęcia dotyczące zagrożeń CBRN wywodzą się z XX wieku, kiedy to rozwój broni chemicznej i nuklearnej zrewolucjonizował sposoby prowadzenia wojen. W czasie zimnej wojny pojawiły się pierwsze procedury ochrony przed skutkami ataków chemicznych, biologicznych i nuklearnych. Termin CBRN został oficjalnie ukształtowany w latach 90., by uporządkować działania w zakresie ochrony przed tymi zagrożeniami.

Rodzaje zagrożeń CBRN

Chemiczne (Chemical)

Zagrożenia chemiczne dotyczą substancji toksycznych, takich jak gazy bojowe (np. sarin, chlor), pestycydy czy inne substancje przemysłowe.

Przykładowe zagrożenia chemiczne:

• Ataki z wykorzystaniem gazów bojowych.

• Wycieki substancji toksycznych z zakładów przemysłowych.

Biologiczne (Biological)

Zagrożenia biologiczne obejmują użycie mikroorganizmów lub toksyn, które mogą wywoływać choroby lub śmierć u ludzi, zwierząt czy roślin.

Przykłady:

• Rozpowszechnianie wirusów (np. Ebola, SARS-CoV-2).

• Użycie broni biologicznej, np. wąglika.

Radiologiczne (Radiological)

Zagrożenia radiologiczne wynikają z rozprzestrzenienia materiałów promieniotwórczych, np. w wyniku detonacji „brudnej bomby”.

Nuklearne (Nuclear)

Zagrożenia nuklearne obejmują eksplozje jądrowe oraz emisję promieniowania jonizującego, co może prowadzić do masowego zniszczenia i skutków długoterminowych, takich jak choroby nowotworowe.